Strona Główna

Franciszkański Zakon Świeckich

Franciszkański Zakon Świeckich (FZŚ)

jest stowarzyszeniem, którego członkowie żyjąc w świecie uczestniczą w duchu pierwszego instytutu zakonnego (czyli trzech gałęzi Zakonu Franciszkanów, którymi są Bracia Mniejsi Konwentualni, Bracia Mniejsi oraz Bracia Mniejsi Kapucyni), pod kierownictwem tegoż instytutu prowadzą życie apostolskie i zdążają do chrześcijańskiej doskonałości. Założycielem FZŚ był w 1221 r. św. Franciszek z Asyżu, który nadał mu regułę opracowaną przy pomocy kard. Hugolina, zatwierdzoną przez papieża Honoriusza III. Osoby żyjące w takim stowarzyszeniu nazywa się tercjarzami, w tym wypadku tercjarzami franciszkańskimi.

Spotyka się różne nazwy tego stowarzyszenia. Na początku Franciszkański Zakon Świeckich nosił nazwę Bracia i Siostry od Pokuty, później, do 1978 r. nazywał się III Zakonem św. Franciszka, natomiast obecnie po zatwierdzeniu nowej Reguły (24 czerwca 1978 r.) przez Ojca Świętego Pawła VI nosi nazwę Franciszkańskiego Zakonu Świeckich.

Głównym celem Franciszkańskiego Zakonu Świeckich jest życie na co dzień Ewangelią Pana Jezusa naśladując św. Franciszka z Asyżu. To powołanie do świętości realizowane jest w ramach obowiązków świeckiego stanu zdążając ku pełni człowieczeństwa i miłości doskonałej. FZŚ podejmuje również wiele dzieł apostolskich w duchu franciszkańskiej rodziny zakonnej.

Franciszkański Zakon Świeckich w naszej parafii

Członkowie Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w naszej parafii gromadzą się w I i III niedzielę miesiąca w salce parafialnej przy kaplicy.

Zawołanie „Pokój i Dobro” wspólnota realizuje uczestnicząc codziennie we Mszy św. Prowadzi również w pokorze i bez rozgłosu pomoc charytatywną dla rodzin ubogich w parafii i diecezjalnej Caritas. Część członków wspólnoty z wielkim oddaniem dba o czystość szat liturgicznych oraz pomieszczeń świątyni. Inni udzielają się w służbie liturgicznej. Cała Wspólnota w każdą pierwszą niedzielę miesiąca prowadzi adorację Najświętszego Sakramentu po Mszy św. o godz. 10³⁰.

Osoby pragnące wstąpić do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich mogą zgłosić się do o. Aleksandra Momota, który jest asystentem FZŚ w naszej parafii.

Początki FZŚ w naszej parafii

Początki wspólnoty Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w naszej parafii były zainicjowane przez pierwszego proboszcza parafii o. Mieczysława Seroczyńskiego. Zaprosił on jesienią 1997 r. siostrę FZŚ – Bogumiłę Zadrożną z Łukowa, w celu zapoznania chętnych z zasadami i regułą FZŚ oraz organizacją wspólnoty.

Po kilku spotkaniach informacyjnych w dniu 16 listopada 1997 r. na ręce przełożonego Regionu Lubelskiego FZŚ Zdzisława Moskaluka i s. Bogumiły Zadrożnej w obecności o. Wiesława Wyszyńskiego – asystenta wyżej wymienionego regionu oraz ówczesnego proboszcza, 14 osób złożyło uroczyste przyrzeczenie rozpoczęcia okresu przygotowawczego (nowicjatu) formacji w FZŚ. Większość osób z tej grupy po przejściu etapu profesji czasowej złożyło profesję wieczystą.

Latem 2000 r. na asystenta naszej Wspólnoty został powołany o. Zdzisław Beń. W dniu 29 października 2000 r. na Kapitule FZŚ w Siedlcach został wybrany skład zarządu Wspólnoty. Następnie pismem Prowincjała Warszawskiego Ojców Franciszkanów (Akt erekcyjny) z dnia 11 grudnia 2003 r. została powołana Wspólnota FZŚ przy parafii św. Maksymiliana w Siedlcach. Uroczysty akt erekcyjny Wspólnoty FZŚ w parafii nastąpił podczas Mszy św. w dniu 15 maja 2004 r.

Zasady przyjęcia do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich

Warunkiem przyjęcia do FZŚ jest życie w łączności z Kościołem, dobra opinia moralna oraz okazywanie wyraźnych oznak powołania. Członkami Franciszkańskiego Zakonu Świeckich mogą zostać katolicy ochrzczeni, którzy przyjęli sakrament bierzmowania i ukończyli 18 rok życia, ludzie stanu wolnego (panny, kawalerowie, wdowy i wdowcy), żyjący w związkach małżeńskich sakramentalnych, a także osoby duchowne: klerycy, księża, biskupi. Prośba o przyjęcie winna być skierowana do przełożonego miejscowej wspólnoty, której rada podejmuje decyzję dotyczącą przyjęcia nowych członków.

Włączenie do wspólnoty następuje w trzech etapach:

formacja wstępna (postulat) trwająca co najmniej 6 miesięcy,

formacja początkowa (nowicjat) trwająca co najmniej jeden rok,

przyrzeczenie życia Chrystusową Ewangelią według Reguły FZŚ (profesja czasowa lub wieczysta). Profesja jest aktem publicznym i kościelnym, uroczystym przyrzeczeniem wobec Kościoła.

Po złożeniu uroczystej profesji rozpoczyna się proces formacji ciągłej, który powinien trwać przez całe życie. Bracia i Siostry są odpowiedzialni za własną formację, aby rozwijać powołanie otrzymane od Pana w sposób coraz doskonalszy. Wspólnota jest wezwana, aby pomagać braciom i siostrom na tej drodze przez serdeczność, modlitwę i przykład (KG FZŚ 37,3).

Bliższe informacje na temat Franciszkańskiego Zakonu Świeckich można otrzymać w klasztorach franciszkańskich, na stronie internetowej fzspolska.pl lub pod adresem:

    Franciszkański Zakon Świeckich w Polsce
    Rada Narodowa
    ul. Modzelewskiego 98 A
    02-629 Warszawa
    E-mail: emilianogaj@wp.pl

Historia powstania Franciszkańskiego Zakonu Świeckich i jego rozwój na ziemiach polskich

Początki Franciszkańskiego Zakonu Świeckich sięgają roku 1221, w którym św. Franciszek wychodząc naprzeciw potrzebom Kościoła i ludzi świeckich żyjących w rodzinach, zaproponował im nową formę życia ideałami Ewangelii, nazywając ich Braćmi i Siostrami od Pokuty.

Pierwsze wspólnoty III Zakonu Św. Franciszka na ziemiach polskich powstały po przybyciu franciszkanów I Zakonu do Wrocławia w roku 1236 i do Krakowa w roku 1237. Przez cały okres średniowiecza oraz w ciągu dalszych wieków III Zakon Św. Franciszka był bardzo liczny, zrzeszając osoby różnych stanów i zawodów, w tym duchownych diecezjalnych, biskupów, kardynałów oraz papieży.

Rozwijające się dzieła apostolskie prowadzone przez III Zakon Św. Franciszka upadły w okresie międzywojennym lub zostały administracyjnie zlikwidowane w okresie okupacji hitlerowskiej i terroru stalinowskiego. Po II wojnie światowej, w okresie stalinizmu III Zakon nie mógł oficjalnie istnieć, lecz dzięki modlitwie tych, którzy ocaleli oraz wsparciu życzliwości kapłanów, przetrwał ten trudny okres.

Odrodzenie III Zakonu, już jako Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, nastąpiło po II Soborze Watykańskim, na podstawie zatwierdzonej przez Ojca Świętego Pawła VI Reguły FZŚ.

Franciszkański Zakon Świeckich rządzi się prawem powszechnym Kościoła i własnym: Regułą, Konstytucjami Generalnymi, Rytuałem i Statutami partykularnymi (KG 4,1).

Do rodziny franciszkańskiej należy też Młodzież Franciszkańska, która w Polsce jest federacją franciszkańskich ruchów, wspólnot młodzieżowych działających w oparciu o struktury Prowincji Pierwszego Zakonu Franciszkańskiego, lub FZŚ, oraz dzieci skupione we wspólnotach Rycerzy św. Franciszka.

Franciszkański Zakon Świeckich w Polsce dzieli się na 18 regionów, terytorialnie pokrywających się w zasadzie z metropoliami lub diecezjami Kościoła Katolickiego i liczy 10763 członków, skupionych w ok. 551 wspólnotach działających przy klasztorach franciszkańskich i parafiach diecezjalnych (wg danych na 2013 rok).

Działalność Wspólnot na poszczególnych poziomach struktur (ogólnopolskim, regionalnym i miejscowym) jest kierowana i ożywiana przez odpowiednią Radę z Przełożonym, wybieraną w tajnym głosowaniu podczas kapituł wyborczych odbywających się co trzy lata. W skład Rady z urzędu wchodzą Asystenci duchowi mianowani przez Ministrów Prowincjalnych Zakonu Braci Mniejszych, sprawujących nad FZŚ „wyższe kierownictwo” (kan. 303). Asystenci duchowi dbają o zachowanie przez członków FZŚ wierności charyzmatowi franciszkańskiemu, jedności z Rodziną Franciszkańską oraz współpracują w zakresie formacji.

Działalnością FZŚ na poziomie ogólnopolskim kieruje Rada Narodowa z Przełożoną Narodową i Przewodniczącym Konferencji Asystentów Narodowych. Rada Narodowa podlega Radzie Międzynarodowej z siedzibą w Rzymie.

Zasady życia franciszkanów świeckich

REGUŁĄ życia franciszkanów Świeckich jest zachowywanie Ewangelii Jezusa Chrystusa przez naśladowanie św. Franciszka z Asyżu, dla którego Chrystus był natchnieniem i centrum życia w odniesieniu do Boga i ludzi. Natchnieni przez św. Franciszka i z nim powołani do odnowy Kościoła franciszkanie świeccy starają się dążyć do doskonałości przez:

kształtowanie na wzór Pana Jezusa swojego sposobu myślenia poprzez całkowitą i doskonałą przemianę wewnętrzną, którą Ewangelia nazywa „nawróceniem”,

oczyszczanie serca ze złych skłonności, żądzy posiadania i panowania,

budowanie braterskiej wspólnoty i ewangelicznego świata w każdej sytuacji,

walkę z pokusami szerząc w środowisku pracy i w domu pojęcie powszechnego dobra i braterstwa,

niesienie ludziom radości i nadziei w każdym czasie i w każdym miejscu,

żarliwą modlitwę: indywidualną i wspólnotową,

czynienie miłosierdzia jak: bezinteresowne uczynki dla biednych i potrzebujących.

Franciszkański Zakon Świeckich drogą do świętości

Na drodze franciszkańskiej świętość osiągnęli m.in.: bł. Lucheziusz z Poggibonsi, św. Elżbieta Węgierska, św. Ludwik IX Król Francji, św. Małgorzata z Kortony – pokutnica, św. Róża z Viterbo – piękna dziewica, pokutnica, bł. Zefiryn Malla pierwszy Cygan na ołtarzach, bł. Aniela Salawa – służąca, św. Jan XXIII, papież. Do FZŚ należało wiele wybitnych postaci jak np. gen. Józef Haller, malarz Jacek Malczewski czy brat Adam Chmielowski. Jest zaszczytem i radością dla obecnie żyjących franciszkanów świeckich fakt, że tercjarzem franciszkańskim był bł. Stefan Kardynał Wyszyński. Zachowały się dokumenty, w których mówił o swojej przynależności do III Zakonu i łączności w modlitewnej ze św. Franciszkiem. Wielu franciszkanów świeckich modli się przez wstawiennictwo Prymasa Tysiąclecia.

Patronka Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Polsce

Patronką FZŚ w Polsce jest błogosławiona Aniela Salawa. Urodziła się 9.IX.1881 r. w Sieprawiu koło Krakowa. W 1897 r. przyjechała do Krakowa w poszukiwaniu pracy. Jako służąca wykazała się wielkim umiłowaniem pracy i wypełniania powierzonych obowiązków, często trudnych i niewdzięcznych. W 1900 r. zapisała się do Stowarzyszenia Sług Katolickich św. Zyty. Zachwycona duchowością św. Franciszka w 1912 roku wstąpiła do III Zakonu Franciszkańskiego przy kościele Św. Franciszka w Krakowie. Zmarła 12 marca 1922 r. Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował ją w Krakowie w dniu 13 sierpnia 1991 r. Patronką FZŚ została wybrana na Kapitule Narodowej w 1992 r.

Najczęściej zadawane pytania

Spotyka się różne nazwy: Franciszkański Zakon Świeckich, Świecka Rodzina Franciszkańska, III Zakon św. Franciszka, III Zakon Franciszkański. Czym się te zakony, organizacje, stowarzyszenia od siebie różnią? – Wszystkie nazwy dotyczą tego samego trzeciego zakonu, który do 1978 r. nosił nazwę III Zakon św. Franciszka (TZF), a po zatwierdzeniu posoborowej Reguły (24 czerwca 1978 r.) przez Ojca Świętego Pawła VI nosi nazwę Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, w skrócie FZŚ.

Co to są trzecie zakony? – Według kanonu 303 Kodeksu Prawa Kanonicznego: ”Stowarzyszenia, których członkowie, żyjąc w świecie, uczestniczą w duchu jakiegoś instytutu zakonnego, pod wyższym kierownictwem tegoż instytutu prowadzą życie apostolskie i zdążają do chrześcijańskiej doskonałości, nazywają się trzecimi zakonami lub otrzymują inną odpowiednią nazwę.” (KPK 303).

Jaki jest główny cel członków trzecich zakonów? – Głównym celem trzecich zakonów jest dążenie do doskonałości i podejmowanie dzieł apostolskich w duchu konkretnej rodziny zakonnej. Trzecie zakony kierują się ogólnym prawem Kościoła i prawodawstwem własnym (reguła, konstytucje generalne, statuty partykularne). Opiekę duchową nad nimi Kościół powierzył przełożonym Pierwszego Zakonu i TOR.

Czym więc jest Franciszkański Zakon Świeckich – zakonem czy stowarzyszeniem? – FZŚ jest III Zakonem w rozumieniu Kodeksu Prawa Kanonicznego, czyli stowarzyszeniem, którego członkowie żyją w świecie i uczestniczą w duchu instytutu zakonnego. Tym „instytutem zakonnym” jest I Zakon Franciszkański, Zakon Braci Mniejszych (OFM), Zakon Braci Mniejszych Kapucynów (OFMCap), Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych (OFMConv)] i III Zakon Regularny (TOR). Różne jest znaczenie słowa „stowarzyszenie” w rozumieniu prawa kościelnego (Kodeksu Prawa Kanonicznego) i prawa cywilnego.

Dlaczego opracowana została nowa Reguła FZŚ? – Po II Soborze Watykańskim uznano za konieczne dostosowanie prawodawstwa III Zakonu św. Franciszka do zmienionych warunków, aby włączyć się w powszechne dzieło odnowy Kościoła oraz otworzyć się na potrzeby współczesnego świata. Nowa Reguła FZŚ zachowuje podstawowe zasady, które zawarte były w poprzednich regułach, równocześnie przenosząc rozwiązania szczegółowe do Konstytucji Generalnych, Statutu Międzynarodowego i statutów narodowych.

Kto i kiedy zatwierdził obecną Regułę FZŚ? – Obecną Regułę FZŚ zatwierdził Ojciec Święty Paweł VI Listem Apostolskim „Seraphicus Patriarcha” z dnia 24 czerwca 1978 r. Wstęp do Reguły stanowi oryginalny tekst Zachęty św. Franciszka dla braci i sióstr od pokuty. Zachęta... została włączona do Reguły jako wstęp, by Franciszkanie świeccy mogli się wsłuchać w słowa samego św. Franciszka, poznać Jego myśli i to wszystko, czego oczekiwał od swoich świeckich naśladowców.

Jakie były wcześniejsze reguły III Zakonu św. Franciszka? – Dokument „Memoriale Propositi” z roku 1221. Reguła papieża Mikołaja IV z roku 1289. Reguła papieża Leona XIII z roku 1883.

Kiedy powstał III Zakon św. Franciszka? – III Zakon św. Franciszka powstał w 1221 r. w chwili ogłoszenie powstania dokumentu „Memoriale Propositi”, jako zaakceptowanej przez Kościół formy życia grup pokutników (Braci i Sióstr od Pokuty). Przyjmuje się, że pierwszym franciszkaninem świeckim (tercjarzem) był bł. Luchezjusz z Pogibonsi (wspomnienie 28 kwietnia).

Co to znaczy, że Franciszkański Zakon Świeckich przynależy do Rodziny Franciszkańskiej? – W Kościele istnieje wiele rodzin duchowych, powołanych do życia przez Ducha Świętego, które posiadają różne charyzmaty. Do tych rodzin należy zaliczyć Rodzinę Franciszkańską, która w swoich różnych gałęziach uznaje św. Franciszka z Asyżu za swego Ojca, inspiratora i wzór. Jednoczy ona wszystkich członków Ludu Bożego, a więc ludzi świeckich, osoby zakonne i kapłanów, którzy czują się powołani, aby pójść za Chrystusem śladami świętego Franciszka z Asyżu i żyć Ewangelią na sposób św. Franciszka. W Rodzinie Franciszkańskiej ma od początków swoje własne miejsce Franciszkański Zakon Świeckich. Stolica Apostolska powierzyła troskę duszpasterską i opiekę duchową nad FZŚ, na mocy przynależności do tej samej rodziny duchowej, I Zakonowi Franciszkańskiemu i III Zakonowi Regularnemu (TOR). Są to „instytuty”, do których należy wyższe kierownictwo, o jakim jest mowa w kanonie 303 Kodeksu Prawa Kanonicznego.

Co to jest Trzeci Zakon Regularny? – Z biegiem czasu niektóre wspólnoty (kongregacje) III Zakonu św. Franciszka podjęły życie wspólnotowe, we wspólnotach męskich lub żeńskich, składając śluby zakonne. W ten sposób powstawały zgromadzenia zakonne oparte o Regułę III Zakonu św. Franciszka. Odnowioną Regułę Franciszkańskiego III Zakonu Regularnego zatwierdził Ojciec Święty Jan Paweł II w dniu 8 grudnia 1982 roku. Niektóre zgromadzenia zakonne nie wywodziły się ze wspólnot FZŚ, lecz od początku powstały w oparciu o regułę III Zakonu św. Franciszka. Część męskich zgromadzeń zakonnych połączyła się tworząc nowy zakon – III Zakon Regularny (TOR), kapłański.

Jak liczne są zakony franciszkańskie? – I Zakon Franciszkański – Bracia Mniejsi, czyli Franciszkanie (Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych – OFMConv, Zakon Braci Mniejszych – OFM, Zakon Braci Mniejszych Kapucynów – OFMCap) – liczy ok. 36 tys. członków. II Zakon Franciszkański – Ubogie Panie, czyli Klaryski – liczy ok. 22 tys. członkiń. III Zakon Regularny (TOR) oraz zgromadzenia zakonne oparte na regule III Zakonu św. Franciszka – liczą ok. 150 tys. Franciszkański Zakon Świeckich (FZŚ) – Franciszkanie świeccy – liczy ok. 500 tys. członków. Rodzina Franciszkańska jest najliczniejsza w Kościele Katolickim i liczy ok. 700 tys. członków.

Co to znaczy, że Franciszkański Zakon Świeckich ukształtował się jako naturalne zespolenie wszystkich katolickich wspólnot franciszkanów świeckich? Czy są franciszkanie poza Kościołem Katolickim? – Poza Kościołem Katolickim najliczniejszy jest I, II i III Zakon w Kościele Anglikańskim. Poza tym istnieją wspólnoty w Kościele Luterańskim. W ostatnich latach powstały też ekumeniczne wspólnoty Franciszkanów. Franciszkanie wszystkich zakonów katolickich oraz zakonów i wspólnot niekatolickich wspólnie działają we Franciscans International – stowarzyszeniu afiliowanym przy ONZ.

Jak kształtuje się struktura FZŚ? – Podstawową komórką FZŚ jest wspólnota miejscowa przy kościele franciszkańskim lub diecezjalnym. Wspólnoty miejscowe z jednego terenu (w Polsce na terenie metropolii kościelnej lub diecezji) tworzą wspólnotę regionalną. Wspólnoty regionalne tworzą wspólnotę narodową, a wspólnoty narodowe – wspólnotę międzynarodową, która utożsamiana jest z całym Franciszkańskim Zakonem Świeckich. Wspólnotą na każdym poziomie kieruje rada wspólnoty (miejscowej, regionalnej, narodowej, międzynarodowej) z Przełożonym Wspólnoty.

Jaka jest obecnie rola kapłanów we Franciszkańskim Zakonie Świeckich? – Na każdym poziomie struktur FZŚ (wspólnota miejscowa, regionalna, narodowa i międzynarodowa) opiekę duchową sprawują mianowani przez władze zakonne kapłani z I Zakonu Franciszkańskiego lub III Zakonu Regularnego zwani Asystentami duchowymi. Asystentami mogą być także mianowani za zgodą biskupa kapłani diecezjalni, którzy są członkami FZŚ.
Głównym zadaniem Asystenta duchowego jest:

czuwanie nad wiernością nauczaniu Kościoła i zachowywaniem charyzmatu franciszkańskiego,
w okresie formacji początkowej pomoc w rozeznaniu powołania,
wspomaganie odpowiedzialnych świeckich w zakresie formacji,
sprawowanie posługi sakramentalnej (Msza święta w czasie spotkania, ceremonie przyjęcia do postulatu i nowicjatu, złożenia profesji),
troska o chorych franciszkanów świeckich przez nawiedzenie ich z posługą sakramentalną i pasterską.

Co to znaczy, że Franciszkański Zakon Świeckich dostępny jest dla wszystkich grup (stanów) wiernych? – Do FZŚ należeć mogą katolicy – osoby świeckie (kobiety i mężczyźni, osoby samotne i małżonkowie), którzy nie mają przeszkód w prowadzeniu życia sakramentalnego. Do złożenia profesji we Franciszkańskim Zakonie Świeckich wymagane jest ukończenie 18 lat życia. Do FZŚ należeć także mogą księża diecezjalni, za zgodą swojego biskupa ordynariusza. Do FZŚ nie mogą należeć zakonnice i zakonnicy oraz osoby świeckie, które złożyły śluby lub przyrzeczenia w ramach innej duchowości niż franciszkańska.

Jakie są wymagania, poza formalnymi, przy wstąpieniu do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich?
– Kandydat do FZŚ winien:

wyznawać wiarę katolicką i prowadzić życie sakramentalne,
żyć w łączności z Kościołem (słuchać i wypełniać zalecenia Kościoła i Jego Pasterzy, szanować kapłanów),
cieszyć się dobrą opinią moralną (wystawioną przez ks. Proboszcza),
okazywać wyraźne oznaki powołania (zainteresowanie sprawami wiary, jasne motywy wstąpienia do FZŚ, gotowość podjęcia zadań apostolskich).

Jakie są okresy formacji we Franciszkańskim Zakonie Świeckich? – Wstąpienie do FZŚ dokonuje się poprzez obrzęd przyjęcia do Wspólnoty miejscowej. O dopuszczeniu do tego obrzędu decyduje Rada Wspólnoty po rozpatrzeniu pisemnej prośby kandydata skierowanej do przełożonego Wspólnoty miejscowej. Formacja kandydatów obejmuje okres wprowadzenia (postulat) trwający około pół roku, okres formacji wstępnej (nowicjat), trwający pełne 12 miesięcy, a następnie profesję, która jest publicznym zobowiązaniem do życia Ewangelią i zachowywania Reguły FZŚ.

Co to jest profesja? – Profesja we FZŚ ma inny charakter, niż profesja w regularnych zakonach i zgromadzeniach zakonnych, gdyż Franciszkanie świeccy nie składają ślubów ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Rezygnacja z wypełniania profesji, czyli wystąpienie z FZŚ, nie pociąga konsekwencji prawa kanonicznego, które odnosi się do zakonów regularnych, gdzie składane są śluby. Nie możemy swoich przyrzeczeń mierzyć „grzechem” z katechizmu. Mamy „rachunek sumienia dla franciszkanów świeckich” i tam to jest wyjaśnione. Aktem profesji Franciszkanin świecki odnawia przyrzeczenia chrztu świętego i swoje oddanie się Bogu oraz poprzez wyrzeczenie się grzechu włącza się pełniej w Misterium Paschalne Chrystusa. Profesja może być czasowa, składana na okres jednego roku (i może być ponawiana przez dwa następne lata). Profesja wieczysta może być składana po zakończeniu nowicjatu lub na każdym etapie trwania profesji czasowej.

Co to znaczy, że Franciszkanie świeccy mają „przechodzić od Ewangelii do życia i od życia do Ewangelii”? – Czytanie Pisma świętego nie powinno być tylko czytaniem ludzkimi oczyma i umysłem, czy motywowane zainteresowaniem typu naukowego lub powodowane ciekawością. Franciszkanin świecki powinien podchodzić do Pisma świętego z wiarą, pokorą, szczerością i otwartością serca oraz wsłuchiwać się w głos ukrytego na świętych stronicach Boga. Uważne słuchanie i poznawanie jest w zasadzie takim działaniem. W ten sposób Franciszkanie świeccy w świetle Słowa Bożego szukają sensu swego codziennego życia z jego problemami, trudnościami, sukcesami i niepowodzeniami oraz wydarzeniami w świecie. To właśnie oznacza „przechodzenie od Ewangelii do życia i od życia do Ewangelii”.

Co to znaczy, że Franciszkanie świeccy powinni uczynić modlitwę i rozważanie duszą swego życia i działania? – Franciszkanie świeccy, jako prawdziwi chrześcijanie, powinni całe swoje życie i postępowanie uczynić jedną nieustanną modlitwą. Powinni praktykować rodzaje i formy modlitw znanych i stosowanych przez Kościół: modlitwę słowną i myślną, błagalną, dziękczynną i uwielbienia Boga.
Według Rytuału modlitwa Franciszkanów świeckich może przybrać następujące formy:

Jutrznia i Nieszpory odmawiane wspólnie lub prywatnie; im należy się pierwszeństwo podczas spotkań wspólnoty;
Godziny Liturgiczne skrócone i dostosowane do potrzeb Kościoła lokalnego; Małe oficjum o Matce Boskiej;
Oficjum o Męce Pańskiej świętego Franciszka z Asyżu;
„Oficjum dwunastu Ojcze nasz”, ubogacone krótkimi tekstami biblijnymi i dostosowane do Liturgii Godzin.

W jaki sposób Franciszkanie świeccy powinni dawać świadectwo żarliwej miłości i oddania Dziewicy Maryi? – Najbardziej widocznym przejawem pobożności maryjnej FZŚ jest naśladowanie Jej cnót. W świetle Ewangelii najbardziej widoczną cnotą Maryi Dziewicy jest Jej bezwarunkowe poddanie się Bogu zawarte w przyjęciu i działaniu według słów Bożych. Maryja była najposłuszniejszym narzędziem wykonania Bożych planów. Franciszkanie świeccy najgłębiej okazują miłość i oddanie Błogosławionej Dziewicy w modlitwie Anioł Pański, odmawianiu Różańca, Koronki franciszkańskiej do siedmiu radości NMP i innych charakterystycznych dla Rodziny Franciszkańskiej form pobożności Maryjnej.

Co to znaczy, że Franciszkanie świeccy winni starać się usilnie, aby żyć w pełnej łączności z papieżem, z biskupami i kapłanami, podtrzymując otwarty i ufny dialog, który przynosi obfite owoce apostolskie? – Franciszkanie świeccy, poprzez złożenie profesji, przyrzekają posłuszeństwo, lojalność i szczerą służbę tym, którzy noszą szaty kapłańskie lub zakonne, a więc papieżowi, biskupom i kapłanom. Bez zastrzeżeń akceptują sakramenty i naukę Kościoła, szczerze i chętnie biorąc udział w działaniach duszpasterskich i wspólnotowych podejmowanych przez diecezje i parafie, do których należą. Doceniając znaczenie tradycji, uznają prawodawstwo FZŚ w formie, którą nadał mu Kościół.

Co mówi Reguła FZŚ o czystości? – Biorąc pod uwagę to, że Franciszkaninem świeckim może być osoba żyjąca w związku małżeńskim, osoba stanu wolnego, wdowa czy wdowiec, Reguła w odniesieniu do czystości posługuje się określeniem „czystość serca”. „Czystość” lub „czystość serca” jest to rozumne, powściągliwe używanie, zgodnie z prawem Bożym, daru płci. To wymaganie ma odniesienie do każdego stanu życia. Czystość w stanie małżeńskim będzie inna, niż czystość osób samotnych. Reguła kładzie nacisk na motywacje i cele czystości: zwrócenie uwagi świata na dobra przyszłe oraz wyzwolenie człowieka od miłości zmysłowej, którego celem jest swobodniejsze oddanie się w służbie miłości Boga i braci.

Jakie są obowiązki Franciszkanów świeckich? – Poza generalnymi obowiązkami wobec swojej rodziny, wspólnoty miejscowej, parafii, Kościoła i Ojczyzny – Franciszkanie świeccy powinni, w miarę możliwości, brać pełny udział w codziennej Mszy świętej, codziennie czytać Pismo Święte, włączać się w liturgiczną modlitwę Kościoła, dokonać na koniec dnia rachunku sumienia, brać udział w spotkaniach całej wspólnoty, raz na miesiąc przystępować do sakramentu pojednania.

Jakie są wzajemne relacje Franciszkanów świeckich we wspólnocie miejscowej? – Wspólnota braterska jest dla każdego franciszkanina pomocą w drodze do świętości. Braterstwo we Wspólnocie to wspólna modlitwa, pielgrzymowanie, wspólny udział w rekolekcjach otwartych i zamkniętych, wspólna praca, jeśli taką wspólnota podejmuje (np. charytatywna, praca dla Kościoła lokalnego). Braterstwo to wspólne przeżywanie spotkań okazjonalnych, jak złożenie profesji przez nowych członków, jubileusze, wspólnotowy opłatek, „jajeczko”. Innym wymiarem łączności ze Wspólnotą jest udział w pogrzebach członków Wspólnoty i ich rodzin oraz wspólnotowa modlitwa za dusze zmarłych sióstr i braci.

Czy członkowie FZŚ chodzą w habitach, noszą szkaplerze, sznury itp.? – Prawodawstwo FZŚ odnowione po II Soborze Watykańskim i zatwierdzone w 1978 roku przez Ojca świętego Pawła VI nie dopuszcza noszenia przez Franciszkanów świeckich habitów, szkaplerzy i sznurów. Jedyną odznaką FZŚ w Polsce jest znak TAU.

Co to jest znak TAU? – TAU jest literą grecką, którą podpisywał się św. Franciszek, nawiązując w ten sposób do biblijnego opieczętowania sług Bożych przez anioła.

Jak pozdrawiają się Franciszkanie świeccy? – Franciszkanie świeccy we wzajemnych kontaktach zwracają się do siebie „siostro”, „bracie”, a pozdrawiają słowami „Pokój i Dobro”, na które w Polsce odpowiada się „zawsze i wszędzie” lub „Pokój i Dobro”.

Kim jest Młodzież Franciszkańska? – Młodzież Franciszkańską (MF) tworzą ci młodzi, którzy czują się wezwani przez Ducha Świętego do przeżywania we wspólnocie doświadczenia życia chrześcijańskiego, w świetle orędzia św. Franciszka z Asyżu, pogłębiając własne powołanie w obrębie Franciszkańskiego Zakonu Świeckich. Młodzież Franciszkańska posiada własne struktury i własne rady na każdym poziomie oraz asystentów z I Zakonu Franciszkańskiego.

Najbardziej znani tercjarze franciszkańscy

Do III Zakonu św. Franciszka należało kilku papieży: bł. Pius IX (+1878), Leon XIII (+1903), św. Pius X (+1914), Benedykt XV (+1922), Pius XI (+1931), Pius XII (+1958) i św. Jan XXIII (+1963).

Do grona tercjarzy franciszkańskich należało wiele osób świeckich, które zostały wyniesione do chwały ołtarzy: św. Elżbieta Węgierska (+1231, żona, księżna i patronka III zakonu), św. Ferdynand III Kastylijski (+1252, król hiszpański), św. Róża z Viterbo (+1253, 19-letnia mistyczka), św. Ludwik IX (+1270, król Francji, patron III zakonu), św. Zyta (+1272, włoska służąca), bł. Piotr ze Sieny (+1289, mistyk, sprzedawca grzebieni), św. Małgorzata z Kortony (+1297, pokutnica), bł. Joanna z Signy (+1307, włoska rekluza), św. Aniela z Foligno (+1309, żona i matka, pokutnica), bł. Rajmund Lull (+1316, mąż, męczennik), św. Elzear Sabran (+1323, mąż, hrabia francuski), św. Roch z Montpellier (+1327, pielgrzym), św. Elżbieta Portugalska (+1336, królowa), św. Konrad z Piacenzy (+1351, mąż, pustelnik), bł. Karol z Blois (+1364, mąż, książę francuski), św. Brygida Szwedzka (+1373, mistyczka, patronka Europy), bł. Hugolin Magalotii (+1373, włoski pustelnik), bł. Angelina Marsciano (+1435, żona, założycielka zgromadzenia sióstr tercjarek franciszkanek regularnych), św. Katarzyna z Genui (+1510, żona, opiekunka chorych), św. Tomasz Morus (+1535, mąż, prawnik i kanclerz Anglii, męczennik), bł. Łucja Fleites (+1622, męczennica w Japonii), bł. Mateusz Alvarez (+1628, japoński męczennik), św. Maria Anna od Jezusa de Paredes (+1645, patronka i bohaterka narodowa Ekwadoru), św. Maria Franciszka od Pięciu Ran Chrystusa (+1791, włoska mistyczka), św. Bernadeta Soubirous (+1879, mistyczka, to jej objawiła się NMP w Lourdes), bł. Kontard Ferrrini (+1902, włoski wykładowca), bł. Maria od Jezusa Dobrego Pasterza (+1902, założycielka zgromadzenia sióstr nazaretanek), bł. Anna Schäffer (+1925, mistyczka i stygmatyczka z Bawarii), bł. Zefiryn Giménez Malla (+1936, mąż, sprzedawca koni, hiszpański męczennik).

Również wielu kapłanów żyło duchowością III Zakonu św. Franciszka: bł. Bertold z San Gimignano (+1300, włoski duszpasterz chorych na trąd), św. Karol Boromeusz (+1585, kardynał, arcybiskup Mediolanu), bł. Tomasz Cugi (+1627, duszpasterz w Nagasaki, japoński męczennik), św. Wincenty Pallotti (+1850, duszpasterz w Rzymie, założyciel zgromadzenia pallotynów), św. Jan Maria Vianney (+1859, słynny proboszcz w Ars), św. Józef Cafasso (+1860, duszpasterz w Turynie, duchowy mistrz św. Jan Bosko), bł. Antoni Chevrier (+1879, duszpasterz ubogich i dzieci), św. Jan Bosko (+1888, założyciel zgromadzenia salezjanów), bł. Andrzej Karol Ferrari (+1921, arcybiskup Mediolanu), św. Alojzy Orione, (+1940, włoski duszpasterz, założyciel zgromadzenia orionistow), bł. Jakub Kern (+1924, kapłan w Austrii), bł. kard. Alojzije Stepinac (+1960, arcybiskup Zagrzebia, chorwacki męczennik czasów reżimu komunistycznego). Franciszkaninem świeckim jest także kard. Frantisek Tomasek, arcybiskup Pragi.

Do trzeciego zakonu należeli słynni pisarze, artyści, naukowcy i odkrywcy, najbardziej znani spośród nich to: Dante Alighieri (+1321, poeta), Giotto di Bondone (+1337, malarz), Francesco Petrarka (+1374, poeta), Krzysztof Kolumb (+1506, żeglarz, odkrywca Ameryki), Rafael Santi (+1520, malarz), Michał Anioł Buonarroti (+1564, malarz), Giovanni Palestrina (+1594, kompozytor), Bartolomeusz Murillo (+1682, malarz), Luigi Galvani (+1798, lekarz i fizyk), Aleksander Volta (+1827, fizyk), Franciszek Liszt (+1886, pianista i kompozytor).

Do grona najbardziej znanych polskich tercjarzy należą: bł. Dorota z Mątowów (+1394, żona i matka, pustelnica, mistyczka i stygmatyczka), bł. Maria Angela Truszkowska (+1899, założyciela zgromadzenia sióstr felicjanek), św. Albert Chmielowski (+1916, malarz, założyciel zgromadzenia albertynów), św. ks. Zygmunt Gorazdowski (+1920, opiekun ubogich we Lwowie), bł. Aniela Salawa (+1922, służąca, patronka FZŚ w Polsce), św. Józef Sebastian Pelczar (+1924, biskup, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego), Jacek Malczewski (+1929, malarz), bł. Leon Nowakowski (+1939, kapłan diecezji włocławskiej i męczennik), Józef Haller (+1960, legionista, generał Wojska Polskiego), bł. kard. Stefan Wyszyński (+1981, Prymas Polski).